Bijna iedereen wil zo lang mogelijk zelfstandig wonen, liefst in het oude, vertrouwde huis. Vaak kan dat ook, misschien met wat aanpassingen en hulp van familie, buren of thuiszorg. Maar voor plezierig oud worden is het ene huis meer geschikt dan het andere. Ook de buurt en uw eigen leefstijl en gezondheid spelen mee. Veel mensen wachten te lang met nadenken over de toekomstige woonwensen, terwijl er juist door hier op tijd mee aan de slag te gaan véél meer kan. Wacht dus niet langer dan nodig! Juist als u er op tijd aan begint is er meer mogelijk dan u wellicht denkt. Met behulp van onderstaande checklist kunt u de belangrijkste punten nalopen. Voldoet uw woning niet aan alle eisen? Misschien kunt u met een aantal kleine aanpassingen uw woning toekomstklaar maken. Kan dat niet, dan is een verhuizing naar een woning die beter bij u past het overwegen waard. Zo kunt u misschien toch zelfstandig blijven wonen ook als u minder mobiel wordt of zorg nodig heeft.

Huishoudelijk werk kan als u ouder wordt te zwaar worden. Denk er eens over na bij welke klussen u nu of in de toekomst hulp kunt vragen. Zo kunt u bij de gemeente aankloppen voor huishoudelijke hulp vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Uw boodschappen kunt u laten thuisbezorgen. En als bijvoorbeeld koken een probleem wordt, kunt u uw maaltijden thuis laten bezorgen.

Een steile trap, losliggende kleedjes en een gladde badkamervloer vergroten de kans op vallen in huis. Veel van deze risico’s zijn te voorkomen door het huis op tijd aan te passen. Zorg onder andere voor stroeve vloeren, goede verlichting, stevige trapleuningen en goede handgrepen.

Lekker blijven wonen in uw eigen huis is alleen fijn als het er warm is, fris ruikt en alles goed werkt. Kranen moeten makkelijk te bedienen zijn, net als gordijnen en zonneschermen.

Een toilet vlakbij de slaapkamer is erg fijn. Nog fijner  is het om alle belangrijke ruimten gelijkvloers te hebben. De badkamer moet ruim genoeg zijn, zodat die ook te gebruiken is als u hulp nodig heeft.

Het onderhoud en het schoonhouden van een grote eengezinswoning kan op termijn een belasting worden. En wat dacht u van de tuin? Ook daarvan kunt met enkele aanpassingen soms langer genieten. Een te kleine woning kan ook een probleem zijn, bijvoorbeeld omdat u zich er moeilijk in kunt bewegen als u een rollator nodig heeft. In dat geval kan een verbouwing in uw huis kunt blijven wonen.

Een buurt met veel voorzieningen is heel geschikt voor ouderen. Het is fijn om de huisarts, apotheek en de winkels op loopafstand te hebben. Ook behulpzame buren en/of familie en bekenden die dichtbij wonen, maken dat u lang in een buurt kunt blijven wonen.

Lichamelijke klachten kunnen het zelfstandig wonen moeilijker maken. Gaat het (trap)lopen moeilijker of kunt u niet meer lang staan? Of moet u vaak naar het ziekenhuis of naar fysiotherapie bijvoorbeeld? Dan is het goed om te kijken of uw woning daarbij past, ook als de klachten gaan toenemen. Let er ook op of u vervoer heeft naar het ziekenhuis.

Actief zijn beschermt tegen achteruitgang. Wie voldoende beweegt en ook de hersenen actief houdt, blijft langer in staat om voor zichzelf te zorgen. Dagelijks een wandelingetje maken is dus een goed idee. Maar u kunt ook kiezen voor speciale beweeggroepen voor ouderen, bijvoorbeeld in het wijkcentrum.

Misschien woont u al uw hele leven alleen en wilt u nu u ouder wordt liever samenwonen met anderen. Of komt u er op een dag alleen voor te staan en bent u benieuwd naar mogelijkheden om samen te wonen met anderen. Dan kunt u bijvoorbeeld kiezen voor gemeenschappelijk wonen: er zijn veel mogelijkheden.

De 50Plus WoonTest is een handig hulpmiddel om in kaart te brengen waar u in de toekomst aan moet denken. Aan de hand van een aantal vragen krijgt u meer inzicht in en informatie over comfortabel en veilig wonen. Het kost ongeveer 10 minuten om de test in te vullen. Daarna kunt u beter beoordelen of uw woning ook de komende jaren nog bij u past, of dat het verstandig is om nu al in actie te komen.

Een verhuizing naar het verpleeghuis is een ingrijpende gebeurtenis. Uw partner woont voortaan niet meer thuis en u blijft alleen achter. Deze verandering heeft ook financiële gevolgen. Uw kosten gaan omhoog, omdat uw partner een eigen bijdrage moet betalen voor het verblijf in het verpleeghuis. Misschien heeft u zich daarom bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) laten registreren als duurzaam gescheiden. U en uw partner krijgen dan beiden een AOW-uitkering voor alleenstaanden, die een stuk hoger is.

Het is lastig om vooraf precies te berekenen of de keuze voor een AOW-uitkering voor alleenstaanden voordelig is. Een alleenstaanden-AOW lijkt gunstig, omdat u dan beiden meer geld krijgt. Maar omdat u als duurzaam gescheiden geregistreerd staat, verandert ook de eigen bijdrage voor het verpleeghuis. Een gehuwde betaalt altijd de ‘lage eigen bijdrage’, maar als u duurzaam gescheiden leeft, gaat u de ‘hoge eigen bijdrage’ betalen. ‘Laag’ betekent in dit geval dat er rekening wordt gehouden met de kosten van de thuiswonende partner. Uw partner hoeft daarom nooit meer te betalen dan 899,80 euro. De ‘hoge eigen bijdrage’ kan oplopen tot 2.469,20 euro (bedragen 2021). Tegelijkertijd kan de zorgtoeslag dalen en moet u misschien een eigen bijdrage voor de Wmo betalen, terwijl u dat eerst niet hoefde.

Is de omzetting van uw gehuwden-AOW naar een alleenstaanden-AOW voor u nadelig geweest? Dan kunt u aan de SVB doorgeven dat u uw keuze wilt terugdraaien. Vroeger kon dat niet, maar de SVB heeft dit sinds kort veranderd. U mag uw keuze voortaan één keer veranderen. De SVB geeft uw keuze door aan het Centraal Administratie Kantoor (CAK), dat de eigen bijdrage voor het verpleeghuis vaststelt en inhoudt. De eigen bijdrage wordt dan de volgende maand aangepast.

Weet u niet zeker welke keuze voor u het meest gunstig is? U kunt de SVB, het CAK en de Belastingdienst vragen om u hiermee te helpen. Het is verstandig om dat zo snel mogelijk te doen. Als u de keuze pas later maakt, krijgt u geen geld terug.